هویج (کاشت،داشت،برداشت) 

هویج از نظر اقتصادی و نیز منبع غنی ویتامین A  یکی از مهمترین سبزیهای دنیاست. موطن اصلی هویج دراروپا وشمال آفریقاوآسیامی باشدکه پاره ای ازانواع آن درآمریکای شمالی وجنوبی یافت می شود در بین کشورهای تولید کننده جهان چین با 35 درصد در رتبه اول و پس از آن به ترتیب ایالات متحده امریکا و روسیه با 8 درصد، لهستان و ژاپن با 3 درصد از سهم تولید جهانی، بالاترین میزان تولید را دارا می باشند. درایران استانهای آذربایجان شرقی،خوزستان، اصفهان و زنجان بیشترین سهم را در تولید هویج کشور دارا می باشند.مصرف هویج به صورت تازه درانواع مختلف غذاهاواستفاده درتهیه مربا،آب هویج،ترشیجات مختلف ودرصنایع تبدیلی روبه افزایش است.

ارزش غذایی واهمیت اقتصادی :

هویج سبزی ای شیرین، خوشمزه، اشتها آور، ادرارآور و از بین برنده یبوست است. هویج منبع غنی بتاکاروتن می باشد. بتا کاروتن مسئول رنگ نارنجی هویج است. هرچه بتا کاروتن زیاد تر باشد، هویج نارنجی تر می شود. بتا کاروتن پیش ساز ویتامین A است،. ویتامین A برای تقویت سیستم ایمنی، محافظت از پوست، ریه، لوله گوارشی و همچنین در رشد سلول ها و تولید مثل حائز اهمیت است. بتا کاروتن، یک آنتی اکسیدان است و بیماری های ناشی از پیری را کاهش می دهد.درهویج یک نوع انسولین گیاهی وجودداردکه اثرکم کننده قندخون می باشد.خوردن هویج مقاومت بدن رادرمقابل بیماری های عفونی رابالامی برد.

گیاهشناسی :

هویج بانام انگلیسی  Carrot ونام علمی Daucus carota ازتیره APIACEAE است.هویج گیاهی دوساله ازخانواده چتریان (umbellifereae) دارای ریشه راست وساقه بی کرکی داردوقسمت وسط ریشه گوشتی وخشبی وبه رنگ زردمی باشدکه قسمت مصرفی راتشکیل می دهد.برگ های این گیاه دندانه دندانه وساقه گل آن درسال دوم ظاهرمی شودبرای تولید ، محصول هویج ، در سال اول ویا فصل زراعتی اول هویج برداشت می شود و به منظور بذرگیری درسال دوم مورد استفاده قرار می گیرد

ارقام هویج :

هویج از نظر شکل و طول دوره رویش دارای انواع مختلفی است.

ازنظررنگ: زرد، بنفش ، نارنجی

ازنظردوره رویش:

1- هویج زودرس (دوره رویش2تا3 ماه)

2- هویج متوسط رس (دوره رویش3تا4 ماه)

3- هویج دیررس(دوره رویش5تا6 ماه)

بطور کلی ارقام امروزی هویج مربوط به چهار نوع معروف Nantes، Chantenay، Danversو Imperator است

نیازهای اکولوژیکی :

هویج محصول فصل خنک است.زمان کاشت بایدمحیط دارای دمای 10الی12درجه ی سانتیگرادباشد تا دچارBOLTING نشود.درجه حرارت مطلوب رشد 16تا21 درجه ی سانتیگراد می باشد

برای زراعت هویج معمولاً از خاک سبک و حاصلخیز با مواد آلی بالا استفاده  می شود که بدون سنگ و دارای عمق کافی و زه کشی مناسب بوده و دارای pH بین 8/6 - 6 باشد. خاکهای شنی تا لوم شنی با مواد آلی کافی برای کشت بسیار مناسب است.

 هویج بوسیله بذرتکثیرمی شود.برای کشت هویج درسطح یک هکتارمقدار 2تا3 کیلوگرم بذرموردنیازاست .بذرهویج کوچک وبه رنگ های خاکستری وسبزومعطرمی باشد.شکل بذرهویج کمی محدب ودارای خارمی باشد وزن 1000عددبذرهویج حدود1/3گرم است .طرزکاشت هویج بصورت خطی ودست پاش می باشد. پس از کاشت در صورت عدم و جود رطوبت کافی می بایست زمین را آبیاری نمود . با تامین رطوبت مورد نیاز در مدت 6 تا 8 روز مزرعه سبزخواهد گردید هویج نیازآبی بالایی داردتاریشه هابتوانند راحت توسعه پیداکنند.آبیاری باعث افزایش عملکردمی شود. در زمان داشت برای تولیدرضایت بخش ، خاک باید مرطوب باشد ولی از ایجاد رطوبت زیادآن پرهیز گردد.مساله مهم درمرحله داشت،مبارزه ودفع علف های هرزاست.معمولاازروغن های علفکش استفاده می کنند.معروفترین آن حلال Stoddard است زمان استفاده ازحلال وقتی است که اولین برگ حقیقی ظاهرشده وتاقبل ازرشد4برگ باشد.

نیازکودی :

هویج ازگیاهانی است که به کودزیادی نیازمنداست مقدار کودهای شیمیایی مورد نیاز بر اساس تجزیه خاک مشخص می گردد ولی در صورتی که امکان تجزیه خاک و جود نداشته باشد برای تولیدمحصول 10تن هویج درهکتارحدود15 کیلوگرم ازت،8 کیلوگرم فسفرو45 کیلوگرم پتاسیم نیازاست. در زراعت هویج به پتاس بیشتری نیاز داریم اما از مصرف زیاد ازت بدلیل رشدسریع غده هاباید خود داری کرد

بیماری ها وآفات:

بیماری ها : پوسیدگی نرم،زردی هویج(ویروسی)،بلایت باکتریایی،لکه برگی

آفات : سرخرطومی سبزیجات،کرم مفتولی،سوسک هویج ومگس زنگ هویج

برداشت ونگهداری:

از زمان کشت بذر ، تا برداشت محصول هویج نسبت به انواع زودرس و دیررس 3 تا 6 ماه به طول می انجامد.زمان برداشت هویج هنگامی است که برگها ازرنگ سبزبه رنگ زردمتغیرباشد.درشرایط مناسب مقدارمحصول از60 تا 80 تن درهکتارمتغیراست.