هویج (کاشت،داشت،برداشت) 

هویج از نظر اقتصادی و نیز منبع غنی ویتامین A  یکی از مهمترین سبزیهای دنیاست. موطن اصلی هویج دراروپا وشمال آفریقاوآسیامی باشدکه پاره ای ازانواع آن درآمریکای شمالی وجنوبی یافت می شود در بین کشورهای تولید کننده جهان چین با 35 درصد در رتبه اول و پس از آن به ترتیب ایالات متحده امریکا و روسیه با 8 درصد، لهستان و ژاپن با 3 درصد از سهم تولید جهانی، بالاترین میزان تولید را دارا می باشند. درایران استانهای آذربایجان شرقی،خوزستان، اصفهان و زنجان بیشترین سهم را در تولید هویج کشور دارا می باشند.مصرف هویج به صورت تازه درانواع مختلف غذاهاواستفاده درتهیه مربا،آب هویج،ترشیجات مختلف ودرصنایع تبدیلی روبه افزایش است.

ارزش غذایی واهمیت اقتصادی :

هویج سبزی ای شیرین، خوشمزه، اشتها آور، ادرارآور و از بین برنده یبوست است. هویج منبع غنی بتاکاروتن می باشد. بتا کاروتن مسئول رنگ نارنجی هویج است. هرچه بتا کاروتن زیاد تر باشد، هویج نارنجی تر می شود. بتا کاروتن پیش ساز ویتامین A است،. ویتامین A برای تقویت سیستم ایمنی، محافظت از پوست، ریه، لوله گوارشی و همچنین در رشد سلول ها و تولید مثل حائز اهمیت است. بتا کاروتن، یک آنتی اکسیدان است و بیماری های ناشی از پیری را کاهش می دهد.درهویج یک نوع انسولین گیاهی وجودداردکه اثرکم کننده قندخون می باشد.خوردن هویج مقاومت بدن رادرمقابل بیماری های عفونی رابالامی برد.

گیاهشناسی :

هویج بانام انگلیسی  Carrot ونام علمی Daucus carota ازتیره APIACEAE است.هویج گیاهی دوساله ازخانواده چتریان (umbellifereae) دارای ریشه راست وساقه بی کرکی داردوقسمت وسط ریشه گوشتی وخشبی وبه رنگ زردمی باشدکه قسمت مصرفی راتشکیل می دهد.برگ های این گیاه دندانه دندانه وساقه گل آن درسال دوم ظاهرمی شودبرای تولید ، محصول هویج ، در سال اول ویا فصل زراعتی اول هویج برداشت می شود و به منظور بذرگیری درسال دوم مورد استفاده قرار می گیرد

ارقام هویج :

هویج از نظر شکل و طول دوره رویش دارای انواع مختلفی است.

ازنظررنگ: زرد، بنفش ، نارنجی

ازنظردوره رویش:

1- هویج زودرس (دوره رویش2تا3 ماه)

2- هویج متوسط رس (دوره رویش3تا4 ماه)

3- هویج دیررس(دوره رویش5تا6 ماه)

بطور کلی ارقام امروزی هویج مربوط به چهار نوع معروف Nantes، Chantenay، Danversو Imperator است

نیازهای اکولوژیکی :

هویج محصول فصل خنک است.زمان کاشت بایدمحیط دارای دمای 10الی12درجه ی سانتیگرادباشد تا دچارBOLTING نشود.درجه حرارت مطلوب رشد 16تا21 درجه ی سانتیگراد می باشد

برای زراعت هویج معمولاً از خاک سبک و حاصلخیز با مواد آلی بالا استفاده  می شود که بدون سنگ و دارای عمق کافی و زه کشی مناسب بوده و دارای pH بین 8/6 - 6 باشد. خاکهای شنی تا لوم شنی با مواد آلی کافی برای کشت بسیار مناسب است.

 هویج بوسیله بذرتکثیرمی شود.برای کشت هویج درسطح یک هکتارمقدار 2تا3 کیلوگرم بذرموردنیازاست .بذرهویج کوچک وبه رنگ های خاکستری وسبزومعطرمی باشد.شکل بذرهویج کمی محدب ودارای خارمی باشد وزن 1000عددبذرهویج حدود1/3گرم است .طرزکاشت هویج بصورت خطی ودست پاش می باشد. پس از کاشت در صورت عدم و جود رطوبت کافی می بایست زمین را آبیاری نمود . با تامین رطوبت مورد نیاز در مدت 6 تا 8 روز مزرعه سبزخواهد گردید هویج نیازآبی بالایی داردتاریشه هابتوانند راحت توسعه پیداکنند.آبیاری باعث افزایش عملکردمی شود. در زمان داشت برای تولیدرضایت بخش ، خاک باید مرطوب باشد ولی از ایجاد رطوبت زیادآن پرهیز گردد.مساله مهم درمرحله داشت،مبارزه ودفع علف های هرزاست.معمولاازروغن های علفکش استفاده می کنند.معروفترین آن حلال Stoddard است زمان استفاده ازحلال وقتی است که اولین برگ حقیقی ظاهرشده وتاقبل ازرشد4برگ باشد.

نیازکودی :

هویج ازگیاهانی است که به کودزیادی نیازمنداست مقدار کودهای شیمیایی مورد نیاز بر اساس تجزیه خاک مشخص می گردد ولی در صورتی که امکان تجزیه خاک و جود نداشته باشد برای تولیدمحصول 10تن هویج درهکتارحدود15 کیلوگرم ازت،8 کیلوگرم فسفرو45 کیلوگرم پتاسیم نیازاست. در زراعت هویج به پتاس بیشتری نیاز داریم اما از مصرف زیاد ازت بدلیل رشدسریع غده هاباید خود داری کرد

بیماری ها وآفات:

بیماری ها : پوسیدگی نرم،زردی هویج(ویروسی)،بلایت باکتریایی،لکه برگی

آفات : سرخرطومی سبزیجات،کرم مفتولی،سوسک هویج ومگس زنگ هویج

برداشت ونگهداری:

از زمان کشت بذر ، تا برداشت محصول هویج نسبت به انواع زودرس و دیررس 3 تا 6 ماه به طول می انجامد.زمان برداشت هویج هنگامی است که برگها ازرنگ سبزبه رنگ زردمتغیرباشد.درشرایط مناسب مقدارمحصول از60 تا 80 تن درهکتارمتغیراست.

ورمی کمپوست (Vermicompost ):

ورمی کمپوست یک نوع کودآلی،بیولوژیک وغنی است که بوسیله گونه ای خاص ازکرم های خاکی بانام علمی Eisenia  Foteida تولیدمی شود..کودتولیدی توسط این نوع کرم مجموعه ای ازفضولات کرم به همراه موادآلی تجزیه شده است که برای گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد.عناصرغذایی موجوددراین کود،کاملابرای گیاه قابل جذب بوده وبطورمستقیم جذب ریشه گیاه می شود.

ورمی کمپوست بوسیله کرم های قرمزحلقوی بارانی بانام علمی Eisenia Foteida تولیدمی شوداین نوع کرم خاکی به رنگ قهوه ای مایل به قرمزوکوچکترازکرم های خاکی می باشد.گونهEisenia Foteida درسطح بین الملل به کرم قرمزکالیفرنیایی Colifornia Red Worn معروف است.

ورمی کمپوست تولیدکمپوست توسط کرم هااست ورمی کمپوست دراثرعبورمداوم وآرام موادآلی درحال پوسیدگی ازدستگاه گوارش گونه کرم خاکی Eisenia Foteida ودفع این موادازبدن کرم تولیدمی شوداین مواددرهنگام عبورکرم آغشته به مخاط دستگاه گوارش(موکوس)،ویتامین هاوآنزیم هاشده که درنهایت به عنوان کودآلی غنی شده وبسیارمفیدبرای ساختمان وبهبودعناصرغذایی خاک،تولیدوموردمصرف قرارمی گیرد.کودورمی کمپوست بعنوان یکی ازغنی ترین کودهای شناخته شده دردنیاست

برای تولیدورمی کمپوست ازدوروش پشته ای وسبدی استفاده می شود.درتولیدتجاری ورمی کمپوست جهت تهیه بستر برای تغذیه کرمها از مواد نیمه پوسیده مانند کودگاوی نیمه پوسیده)حدود85درصدموادبسترراکوددامی نیمه پوسیده تشکیل می دهد)،کاه و کلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی استفاده می شود . در داخل این بستر می توان مقداری مواد تازه مانند : زایدات سبزیجات و میوه جات وجزء آلی و قابل تجزیه  .زباله های خانگی،استفاده کرد
  عوامل محیطی برای تولیدورمی کمپوست ازقبیل دمای مطلوب 15 تا 26 درجه سانتیگرادورطوبت حدود 60 تا 70درصدبسترو PH بین 6 تا7 وایجادسایبان برای محیط پرورش، چون کرم هاازبارندگی ونورگریزان هستند.عمرکرمهابین 1 تا 2 سال متغیرمی باشدوزن هرکرم 0/3 تا 0/7 گرم است ودرهرکیلوگرم حدود 1000 تا 2000 نخ کرم وجوددارد.

 موارد استفاده ورمی کمپوست:                     
ورمی کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی ، باغی و گلخانه ای می باشد.

خصوصیات کودورمی کمپوست:

- سبک،بدون بووعاری ازآلودگی

- قابلیت بالای جذب ونگهداری آب وموادغذایی

- اصلاح کننده خصوصیات فیزیکوشیمیایی وبیولوژیک خاک

- دارابودن عناصر ماکرو(ازت، فسفر ، کلسیم)، ومیکرو(آهن ، روی ، مس و منگنز)

- استفاده ازورمی کمپوست درتهیه چای کمپوست

مواردکاربردکرم خاکی  Eisenia Foteida:

- به عنوان غذای مردم درکشورهای آمریکاوشرق آسیا(ازگرانترین غذاهای شرکت مک دونالد)

- تهیه پودرازلاشه کرمهابعنوان بخشی ازجیره غذایی آبزیان وطیور(بدلیل داشتن پروتئین بالا)

- بعنوان مواداولیه لوازم آرایشی وبهداشتی

- بعنوان مواداولیه درتولید دارو

مزایای نشاءکاری:

دردهه های اخیردرکشورهای دارای کشاورزی پیشرفته استفاده ازنشاء برای کشت سبزیجات متداول شده است.دراین راستا شرکت های تولیدنشاء این حرفه رابصورت تخصصی دنبال می کنند و تولیدنشاء سبزیجات وگیاهان زینتی بصورت حرفه ای پردرآمد وکاربردی درآمده است.

کشت مستقیم بذربه دلیل معایبی ازقبیل مصرف زیادبذر،نیازبه واکاری،درصدجوانه زنی پایین وغیره کمترموردتوجه کشاورزان است ولی نشاء کاری به عنوان یکی ازروش های کاشت  ومزایایی که دارد،مورد استقبال کشاورزان قرارگرفته است.درگلخانه های تولیدنشاء بدلیل کنترل تنش های محیطی،عوامل بیماری زاوآفات وبیماری ها بذرکاشته شده دچارفسادشده گی نمی شودوتوسط پرندگان ویاحشرات آسیب نمی بیندوباتعادلی که بین آبیاری ودماونورانجام می شودنشاء خوبی درگلخانه تولیدمی شود.مدت زمان تولیدنشاء خیارحدود14روز،گوجه فرنگی 30روزوفلفل 40روزمی باشد. 

مزایای استفاده ازنشاء: 

1-   صرفه جوئی درمصرف بذر:بذرهااغلب هیبرید F1 بوده وازنظرقیمتی بسیارگران می باشندکه درشرایط عادی باکشت مستقیم ،مصرف بذر4تا5 برابربیشترمی شود. 

2-    کاهش مصرف آب:ازمهمترین مزایای استفاده ازنشاءکاهش مصرف آب است.بااستفاده ازنشاء حداقل دونوبت ازآبیاری مزرعه کاسته می شود. 

3-    ماندگاری بیشترنشاء به سبب داشتن ریشه قویتروساقه محکم 

4-     استفاده بهینه اززمین 

5-    یکنواخی بیشترمحصول درمزرعه

6-    زودرس شدن محصول از3 تا 6 هفته

7-    افزایش باردهی بیش از20 درصد

نیشکر(کاشت،داشت،برداشت) :

نیشکربانام علمی Succharum officineram گیاهی چندساله وتک لپه ازخانواده غلاتPoaceae وجنس Saccharum است.چندین گونه ازآن موردکشت وکارقرارمی گیردکه مهمترین آنهاOfficinarum است.نیشکردارای رشدرویشی بالایی است که درمناطق گرم ونیمه گرم قابل کشت است.نیشکرنیازمندآب فراوان وگرمای زیاد وزمستان ملایم است که این شرایط درخوزستان یافت می شود.

مرفولوژی نیشکر:

ریشه : درنیشکر3نوع ریشه وجوددارد:

1- ریشه های سطحی : این نوع ریشه دارای انشعاب زیادی هستندوطول آنها50تا200سانتیمترهستند.

2- ریشه های میانی :نقش این ریشه هاتثبیت گیاه می باشدودارای سرعت رشدزیادی هستندوعمیق ترازریشه های سطحی هستند.

3- ریشه های عمیق :این ریشه هابطورمستقیم درخاک فرومی روندوتاچندمتری عمق خاک نفوذمی کنند.

ساقه: ساقه نیشکربه شکل استوانه وتوپروازگره ومیانگرتشکیل شده است که ذخایرساکاروزبیشتردرقسمت های مرکزی وپایینی ساقه می باشد.طول ساقه از2تا6متراست.نیشکرقدرت پنجه زنی فراوانی دارد.حداکثرپنجه زنی حدود3تا5ماه پس ازکشت صورت می گیرد.هربوته نیشکرمی تواندبین 5تا50عددپنجه تولیدکند.

برگ : برگ هادردوطرف ساقه بطورمتناوب قرارگرفته وازمحل گره هاخارج می شوندهربرگ ازدوقسمت پهنک وغلاف تشکیل شده،برگ های نیشکردارای زبانک وگوشوارک می باشد تعدادبرگ های سبزبرروی هربوته درحدود6تا12متغیراست هربرگ مسئول پرکردن میانگره وذخیره قنددرآن میانگره است.حالت زبری برگ هابخاطروجودسیلیس درآنها است.برگ هابسته به نوع واریته دارای زوایای متفاوتی می باشند.درهرگره سه جوانه وجودداردکه یکی مولدریشه،یکی برگ ودیگری مولدساقه(غیرفعال)است.جوانه مولدریشه درمقابل نورغیرفعال است.

گل : نیشکر پس ازرشدکامل ساقه بعداز12تا24ماه اگردرشرایط شب های گرم، هوای مرطوب وبارندگی زیادقرارگیردجوانه گل درانتهای ساقه بوجودمی آید.گل آذین نیشکرخوشه ای مرکب،بطول 30تا100سانتیمتراست.بذرنیشکرگندمه یاکاریوپس(عبارتست ازیک دانه دربین دوگلوم است) است.بذرنیشکرازنظراقتصادی وتکثیراهمیت چندانی نداردولی درکارهای اصلاحی نیشکرحائزاهمیت است. درایران نیشکردرهیچ فصلی ازسال به گل نمی رودحتی اگردوسال یابیشتربدون برداشت درزمین بماند.

کاشت : 

گیاه نیشکرتاحدودی به شوری حساس است.این حساسیت به ویژه درمرحله جوانه زنی نسبت به شوری خاک وآب افزایش می یابد.نیشکردرخاک های سبک وسنگین زراعت می شودولی بهترین خاک برای زراعت آن خاک لومی متوسط است.بهترین PHخاک،PHخنثی است ولی درPHهای 4/5-8/3نیزرشدمی کند.

تهیه زمین:نیشکربه دلیل داشتن ریشه های عمیق وتوسعه یافته به خاکی باعمق کافی ونفوذپذیروتهویه مناسب نیازدارد.

عملیات آماده سازی زمین شامل مراحل ذیل است :

به منظورکشت نیشکر،اراضی که دارای شوری بیش از3میلی موس برسانتیمتراست اقدام به شورزدائی می کنند. سپس ماخارزمین برای جلوگیری ازکلوخه شدن اراضی انجام می شود. درادامه زیرشکن نوبت اول به عمق 60تا70سانتیمتربه منظورشکستن طبقات تحت الارض جهت نفوذپذیری وزیرشکن نوبت دوم برای جلوگیری ازکلوخی شدن خاک که بامرحله اول زاویه 45درجه دارد.دیسک زنی به منظورخردکردن کلوخ هاونرم کردن خاک معمولادردونوبت دیسک سنگین ودیسک سبک به اجرادرمی آید.ماله کشی به منظورتسطیح زمین وازبین بردن پستی وبلندی هادردونوبت که ماله کشی اول بازاویه 45درجه باجهت فاروهاونوبت دوم درامتدادجهت فاروهاباشد. تسطیح جهت شیب بندی مناسب زمین جهت سهولت عملیات آبیاری انجام می گیرد.عملیات فاروئینگ  (Furro wing)یاجوی وپشته سازی به منظورکاشت قلمه صورت می گیرد.کوددهی پایه به منظورتامین فسفرموردنیازگیاه ،کودهای حاوی فسفردرکف فاروپخش می گردد

زمان کشت نیشکردرشرایط آب وهوایی خوزستان ازنیمه دوم مردادلغایت اواسط مهرماه است.کشت نیشکردرکلیه مناطق نیشکرخیزازجمله ایران به دوروش دستی ویاماشینی انجام می شود.تکثیرنیشکربوسیله قلمه صورت می گیرد.تهیه قلمه ازمیان مزارع کشت جدید (Plant)یامزارع راتون اولیه که دارای شرایط مناسب هستندصورت می گیرداین مزارع بایددارای رشد کافی ویکنواخت وعاری ازعلف های هرزوآفات وبیماری هاباشند.هرقلمه حداقل دارای سه جوانه سالم باشد.طول هرقلمه درسیستم دستی حدود 50تا60 سانتیمترباشد.محل مناسب قطع ساقه نیشکرجهت قلمه، حدفاصل دوگره است معمولاقلمه ها پس ازبرش دردسته های 50تایی بنام پاندل بسته بندی شده وبلافاصله بامحلول قارچکش جهت پیشگیری ازشیوع بیماری هاضدعفونی می شوند.نکته قابل توجه برای حفظ کیفیت قلمه ها،کوتاه بودن زمان قطع ساقه وتهیه قلمه تازمان کاشت آن درزمین است .برای هرهکتار زمین حدود15تا20 هزارقلمه موردنیازاست.درروش کاشت دستی، قلمه هاتوسط کارگران درکف فاروهاکه قبل ازعملیات کشت،توسط دستگاه جوی وپشته سازایجادمی شودقرارداده می شودوسپس باعملیات ماشینی دیسکاورینگ،یک لایه خاک به عمق5-10سانتیمترروی قلمه هاقرارمی گیرد.پس ازکاربردعلف کش های پیش رویشی بلافاصله مزرعه آبیاری می شود.دربرخی موارد،قلمه بصورت کاملامکانیزه وبااستفاده ازدستگاه کارنده(پلانتر)کشت می شوند.دراین روش قلمه های نی بصورت دوردیفه و(Over lap  )کاشته شده وروی آن 3 الی 5 سانتیمترخاک پاشیده می شود.

داشت : 

 عملیات داشت شامل : آبیاری، کوددهی، علف کشى  (pre-Emergence) ، دفع آفات و هلینگ آپ مى باشد  . 

آبیاری:نیشکرگیاهی است که درطول دوره رشدبه آب فراوان احتیاج داردونسبت به کم آبی فوق العاده حساس است.نیازهای آبی باتوجه به میزان ومرحله رشدی نیشکرفرق می کند لذا دورآبیاری ثابتی ندارد.درمزرعه تازه کشتPlant)  )دریک دوره کاشت تابرداشت 28تا30 نوبت آبیاری می شودومزرعه راتون 23(Ratton) تا25 نوبت آبیاری نیازدارد.درزراعت نیشکرآبیاری اول ازاهمیت خاصی برخوداراست وبلافاصله پس ازکشت صورت می گیردزیرااگررطوبت لازم درخاک تامین نشودممکن است قلمه هابراثرتنفس وازدست دادن آب پلاسیده شوندوبه دلیل کاهش جوانه زنی وتعدادساقه درهکتار،عملکردکاهش یابد.فاصله دورآبیاری درآب دهی اول تاسوم6تا7روز،درنوبت های بعدی این فاصله به مروربیشترمی شود.ازفروردین ماه باگرم شدن هوافعالیت آبیاری بیشتری می شودوفاصله آبیاری بدلیل رشدسریع وگرمای هواکمترمی شودبطوریکه اگرفاصله آبیاری دراسفندماه 20روزه می باشددرتیرومردادماه به6تا7روزخواهیدرسیدودرشهریورماه باکاهش دمافاصله آبیاری بیشترمی شود.

نیازکودی: نیشکرنیازغذایی بالایی داردو بیش ازهمه عناصربه ازت نیازدارد.ازت بدلیل اینکه باعث رشدرویشی ساقه نیشکر می شودتاثیرزیادی درعملکرددارد.کودازت دردومرحله برای گیاه استفاده می شود.زمانی که گیاه علفی ودرمرحله پنجه زنی است ومرحله بعد،درفازرشدیازمانی که گیاه واردمرحله ساقه دهی می شود.بعدازبرداشت وبرای رشدمجدد درمزارع راتون میزان کودازته مصرفی بدلیل فشردگی خاک بایدبیشترباشد.نیشکرگیاهی پتاسیم دوست است.این عنصربرای ازدیادقندمفیداست درمزارع نیشکرخوزستان بدلیل اینکه خاک هاکمبودپتاس ندارنداین کودمصرف نمی شود.فسفردرتوسعه ریشه هاواستحکام ساقه موثراست.این کوددرزمان کاشت بصورت یکجاونواری مصرف می شود.

کنترل علف های هرز: درابتدای رشدمزارع نیشکرمبارزه باعلف های هرزمهم است. رقابت علف های هرزدراوایل فصل رشدزیان بارتروعمده خسارت ازطریق کاهش تراکم ساقه است. دوره بحرانی کنترل علف های هرزدرنیشکرچهارماه است . باافزایش ارتفاع نیشکروقدرت پنجه زنی بالااز رشدعلف های هرزجلوگیری می شود.علف کشهای قبل از سبز شدن مانند آترا زین می تواند علفهای هرز را بین 4 تا 12 هفته پس از کاشت ( بسته به شرایط ) کنترل نماید . پس از هر برداشت نیز می توان این علف کش را بین ردیفها پاشید . 

آفات نیشکر:کرم ساقه خوار(Sesamia spp)  آفت مشترک ذرت ونیشکرازشایع ترین آفات موجوددرمزارع نیشکراست.این حشره بصورت حشره کامل ولاروخسارت خودرابه مزرعه واردمی کند.دربوته های آلوده به کرم ساقه خوارنیشکر،مریستم انتهایی ساقه زردوخشک شده وباعث ازبین رفتن قسمت های هوایی گیاه می شود.درحال حاضردرکشت وصنعت های نیشکرخوزستانبرای مبارزه بااین آفت ازنوعی زنبوربنامTelenomus.sp  استفاده می شود.بارهاسازی این زنبوردرمزارع آلوده ،زنبورباعث پارازیته کردن تخم این آفت شده ومانع ازتکثیروگسترش کرم ساقه خوارمی شود.سوسک ریشه خوارنیشکر (Pentadon Idiota ) نیزازآفات عمده مزارع نیشکراست.این حشره درخاک تخم ریزی می کندولاروبمدت 6تا7سال درخاک زنده می ماند.این لاروهاقسمت های ریشه وطوقه گیاه راموردتغذیه قرارداده وباعث زردشدن وپژمرده شدن گیاه ونهایتامنجربه خشکیدن بوته هاوساقه های آلوده می شود.

ازدیگرآفات مزارع نیشکرمی توان ملخ آسیایی،کنه نیشکر،موریانه،موش ورامین وگرازرانام برد.

بیماری های نیشکر: دربین بیماری های نیشکردرایران، بیماری سیاهک ساقه نیشکروبیماری موزائیک نیشکروکوتولگی راتون نیشکرازاهمیت بیشتری برخورداراست.واریته های مختلف نیشکرحساسیت های مختلفی نسبت به بیماری هادارند.استفاده ازارقام مقاوم،درمبارزه برعلیه بیماری های نیشکرازاهمیت خاصی برخورداراست.

هلینگ آپ: در مزارعی که نى در کف جوى کشت شده است در مرحله رشد گیاه نیشکر (30تا40 سانتى متری) با عملیات هلینگ آپ(روی پشته بردن) جاى جوى و پشته عوش شده و نى بر روى پشته قرار مى گیرد این امر باعث سهولت در آبیارى و حرکت مناسب آب در فارو شده و عملیات آبیارى با بازده بالاترى صورت مى گیرد. همچنین در زمان برداشت نیشکر کف برى بهترى توسط ماشین هاى برداشت (Havester) انجام مى گیرد.

برداشت :

سال اول برداشت از مزرعه را Plant و سالهاى دوم الى پنجم را Ratton مى نامند.برداشت نیشکرزمانی صورت می گیردکه مقدارقندذخیره شده درساقه به حداکثرمیزان خودرسیده است که دراین زمان معمولابرگ های پایینی خشک شده وبیشترقسمت سرنیشکرسبزمی باشد.درشرایط اقلیمی خوزستان زمان برداشت نیشکراز15مهرماه شروع وتاپایان اسفندماه ادامه دارد.نیشکربرای رسیدن کامل ،به یک دوره خشک قبل ازبرداشت نیازدارد. برای رسیدن کامل یک ماه قبل ازبرداشت ،آبیاری رابطورکلی قطع می کنندتارشدگیاه متوقف شود.قطع آب فرصتی برای ذخیره سازی موادقندی درساقه بوجودمی آید.تجمع ساکاروزدربافت های ذخیره ای نیشکربیشتردرطی آخرین مرحله رشدورسیدگی صورت می گیرد.

برداشت نی به دوصورت دستی وماشینی صورت می گیرد.درنی بری دستی ابتدابرگ هارابرای سهولت برداشت،آتش می زنندسپس برداشت می کنند.نی بری دستی بوسیله کارگروابزاری بنام قمه انجام می شود.دربرداشت دستی کف بری نی هاحائزاهمیت است چنانچه هنگام برداشت، نی هاازسطح زمین قطع نشودهنگام بازروئی درصدکمی جوانه می زند.

برداشت ماشینی بوسیله دستگاه  Havester صورت می گیرد.این ماشینها ساقه را از سطح زمین بریده و رأس ساقه را قطع کرده و سپس تمام ساقه را به قطعات 50-60 cm تقسیم نموده و محصول را بار می کنند. دستگاههای جدیدتر عمل برگ زنی را هم انجام میدهد.بعدازبرداشت،نی هابوسیله کامیون های سبدداربه کارخانه حمل می شود.ساقه هابایدبه سرعت بارگیری وبه کارخانه حمل شودزیرادرغیراین صورت دراثرتماس باهوا،خلوص شیره قندپایین می آید  . 

عملیات بازرویی :

نیشکرگیاهی چندساله است امابسته به شرایط 4تا5 سال برداشت آن اقتصادی است وپس ازهربرداشت نیازبه کشت مجددقلمه نیست.چون بقایای سال قبل وجوانه های زیرخاک که باقطع گیاه ازارتفاع معین وآبیاری وکودازته تحریک به رشدمی شوند، فعال شده ورشدخودراآغازمی کندوتاسال بعدآماده برداشت می شود .این حالت را Ratton cropping گویند. برای مزراع نیشکرراتون رامعمولاتاسال پنجمR4 انجام می دهندوپس ازآن مزرعه راشخم زده اقدام به کشت قلمه می کنند درهرمزرعه بعدازبرداشت وحمل نیشکر،برای فعالیت های مجدد به عملیات بازروئی نیازداردتابرای سال بعدآماده شود.درعملیات بازروئی چنانچه بعدازبرداشت نیشکر،برگ ونی باقی مانده ازسطح مزرعه جمع آوری و سوزانده می شود.سپس توسط ساب سویلرسبک روی تمام پشته هاساب سویلرراتون انجام می شود.عملیات زیرشکنی سبک دربین ردیف های  کاشت باعث ازبین رفتن فشردگی پشته هاوازدیادعمق خاک زراعی وافزایش مقدارتخلخل خاک مزرعه برای تسهیل عمل آبیاری ونفوذآب درزمین وتسریع درفعل وانفعالات شیمیایی درطبقه زیرین خاک و هرس ریشه وتحریک آن به رشدوایجادریشه های جدیدمی شود.فرم دادن مجددوترمیم پشته هابه کمک دستگاه دیسک فرم دهنده ودرصورت نیاز،کودپاشی مکانیکی وعملیات سم پاشی به منظورمبارزه باعلف های هرزودرآخرنهرکشی وآبیاری صورت می گیرد.

محصولات نیشکر:                     
ساقه نیشکردارای90درصدعصاره و12تا17درصدساکاروزاست.ازهرتن ساقه نیشکرحدود85تا110 کیلوگرم قنداستخراج می شود. پس از آنکه قند یا عصاره موجود در ساقه نیشکر در عملیات آسیاب استخراج گردید مواد سلولزی ساقه، باگاس یا تفاله نام دارد که یکی از فرآورده های فرعی و با اهمیت نیشکر است که از آن در صنایع مختلفی مانند مقواسازی، کاغذسازی،فیبر،نئوپان و تهیه صابون و ... مورداستفاده قرارمی گیرد. ازدیگرمحصولات فرعی نیشکرملاس است.ملاس باقیمانده شربت غلیظ شده وتیره رنگ نیشکر است که امکان استخراج مواد قندی آن وجود ندارد. از ملاس برای تهیه الکل صنعتی، اسیداستیک،اسیدسیتریک، استن، کود و خوراک دام و غیره استفاده می کنند.                      

شب پره مینوزگوجه فرنگی (Tuta absoluta)

شب پره مینوزگوجه فرنگی با نام علمی Tuta absoluta meyrick  به راسته بال پولکداران Lepdoptera وخانواده Gelechiidae تعلق دارد.مهمترین میزبان این آفت خطرناک گوجه فرنگی است ازمیزبان های دیگراین آفت که می تواندخسارت واردنمایدگیاهان خانواده سولاناسه مانندسیب زمینی،بادمجان وفلفل شیرین وعلف های هرزمانندتاجریزی سیاه وتاتوره است.

شب پره مینوزگوجه فرنگی بومی آمریکای جنوبی (کشورپرو)بوده که ازطریق نقل وانتقالات اندام های گیاهی میزبان بخصوص میوه گوجه فرنگی وسیب زمینی گسترش یافته است.

اولین آثارخسارت به مزارع گوجه فرنگی دراروپا درسال 2006میلادی دراسپانیاگزارش شد.سپس خسارت آفت ازکشورهای اروپایی وشمال آفریقا وکشورهای مدیترانه گزارش شده است.این آفت درسال 2010 میلادی(تیرماه 1389) برای اولین باردریکی ازمزارع گوجه فرنگی درشهرستان ارومیه مشاهده شدودرحال حاضردراکثرمناطق گوجه فرنگی کشورگزارش شده است.

این آفت به تمام مراحل رشدی گیاه گوجه فرنگی حمله کرده ومی تواند50-100 درصدخسارت کمی وکیفی ایجادنماید.

مبارزه بااین آفت به علت نحوه ی خسارت،قدرت تکثیرزیاد وهمچنین مقاومت سریع به سموم نباتی فوق العاده مشکل خواهدبود.

بیولوژی آفت :

حشرات بالغ طی روزدرلای برگ هامخفی می شوندوشب هافعال هستند.طول عمرحشرات کامل این آفت 30تا40روزمی باشد ماده ها260عدد تخم روی برگ های گیاه میزبان می گذارند.تخم هابعداز7تا5روزدردمای 26تا30درجه سانتیگرادودررطوبت 60تا70%تفریخ می شوند.طول دوره چهارسن لاروی آفت حدود 20 روزاست.لاروهای سن آخرپس ازتنیدن پیله دراطراف خوددرعمق 1تا 2 سانتیمتری خاک ویالای برگ هاتبدیل به شفیره می شوند.دوره شفیره گی نرها 10 تا11وماده ها11تا 13روزاست.طول دوره کامل زندگی این حشره (ازتخم تاحشره کامل)65 تا 90 روزمی باشد.این آفت درشرایط مناسب 10تا12 نسل درسال دارد.زمستان گذرانی آفت بصورت تخم،شفیره یاحشره کامل دیده می شود.

حشره کامل : شب پره ای به طول 6 میلیمتربه رنگ نقره ای با لکه های خاکستری- سفید،شاخک های نخی که بندهای آن بطورمتناوب تیره وروشن است.

تخم : تخم ها،کوچک،استوانه ای شکل وبه رنگ سفیدمایل به زردمی باشد وبرروی برگ گذاشته می شوندمتوسط اندازه تخم 0/35 میلیمتراست.

لارو :درابتدای رشدبه رنگ سفیدبوده سپس بسته به محل تغذیه ازقهوه ای مایل به رنگ سبز(برگخوار)تاسبزمایل به قهوه ای(میوه خوار)متفاوت است.دارای چهارسن لاروی است  که درسن آخرتارهای تنیده شده داخل برگ یاخاک بصورت شفیره درمی آید.

توجه : (برروی سرلاروهایک نوارعرضی تیره دیده می شود)

شفیره : شفیره هابه شکل مخروط به رنگ قهوه ای وبه طول 6 میلیمتراست درابتداسبزرنگ بوده ،سپس به قهوه ای تغییررنگ می دهدشفیره هااکثرادرخاک تشکیل می شوند.تعدادی ازلاروهادرون دالان های تغذیه ای ویاروی برگ ،شفیره می شوند.

خسارت آفت :

شب پره مینوزگوجه فرنگی به بوته های گوجه فرنگی ازمرحله گیاهچه تاگیاه کامل خسارت می زندلاروهای آفت به مراحل مختلف رشدی گیاه ازجوانه انتهایی ساقه، ساقه ،گل ،برگ ومیوه میزبان خسارت واردمی نماید.اماتغذیه ازبرگ راترجیح می دهد.دربرگ لاروها باتغذیه از بافت پارانشیم بین دواپیدرم برگ(مزوفیل)یکسری دالان های تاول مانندایجادمی کنندکه این دالان هاازهردوسطح برگ قابل رویت هستند.درداخل دالان ها،مواددفعی حشره بصورت پودرسیاه رنگی دیده می شود.

علائم خسارت بصورت کاهش رشدگیاه میزبان (کاهش فتوسنتز)،ایجادمینوزبرگ وخسارت به میوه هادیده می شودوباعث کاهش محصول از80 تا100 درصدمی گردد.میوه های آلوده لهیده ،دارای حفره وکانال بوده وتوده های کوچکی ازمواددفعی سیاه رنگ حشره درمحل ورودلارودیده می شودکه باعث کاهش بازارپسندی محصول می شود.

روش های کنترل آفت :

اقدامات زراعی وپیشگیرانه :

  1 -رعایت تناوب زراعی

  2 - جمع آوری وسوزاندن میوه هاوبرگ های آلوده، بقایای گیاهی وعلف های هرزخانواده سولاناسه (تاجریزی وتاتوره) به عنوان پناهگاه این حشره.

  3 -  شخم وزیروروکردن خاک مزارع وگلخانه ها بلافاصله بعدازبرداشت محصول(جهت معدوم نمودن شفیره). 

  4 - بررسی کامل پوشش پلاستیکی گلخانه واستفاده ازتوری ودرب دولایه جهت جلوگیری ازورودحشرات کامل به گلخانه.

  5 -  انتقال نشاء به گلخانه پس ازبررسی کامل واطمینان ازعدم آلودگی به مراحل مختلف تخم ،لارو،شفیره وحشرات کامل آفت.

استفاده ازروش شکارانبوه :

   1 - استفاده ازتله دلتا وفرمون به تعداد 20 تا25 عدددرمزرعه (درهکتار) و 40 تا 50 عدد درگلخانه (فرمون هاهر6 تا4 هفته تجدیدگردد)

   2 - تله نوری بااستفاده ازلامپ مخصوصUV به تعداد 10عدد درهکتارهمراه باتشتک آب وروغن

مبارزه بیولوژیک برعلیه آفت :

1 - استفاده ازسن های شکارگر(این سن هاازلاروهای آفت تغذیه می نمایند)

2 - استفاده اززنبورTrichogramma Pretiosun  برعلیه تخم ولارو

3 - استفاده ازباکتری B.T (براساس دستورالعمل برچسب ) برعلیه لاروهای آفت.

مبارزه شیمیایی :

قدرت تکثیربالای این آفت آن رابه یکی ازمقاومترین حشرات به آفت کش هابدل کرده است.مبارزه شیمیایی بااین حشره به دلیل اینکه لاروها درون دالان ها وداخل گیاه هستندودرمعرض سم قرارنمی گیرندمشکل می باشد.درصورت عدم تاثیرسایرروش ها ومشاهده خسارت روی محصول ازمبارزه شیمیایی به عنوان آخرین راهکاربانظرکارشناسان گیاهپزشکی منطقه اقدام نمایید.

برای مبارزه شیمیایی برعلیه آفت Tuta absoluta  رعایت موارد ذیل ضروریست :

  1 - انتخاب حشره کش هابراساس کارایی وعملکردانتخابی

  2 - تناوب کاربردحشره کش هابراساس نحوه تاثیر(به منظورجلوگیری ازمقاومت)

  3 - رعایت نکات مندرج برروی برچسب قوطی سم

گواوا:

گواوامیوه ای منحصربه فردازمیوه های گرمسیری ناشناخته است.گواوابانام علمیPsidium guajava L  گونه ای ازخانواده Myrtaceae وجنس Psidium می باشد.جنس پسیدیوم دارای 150 گونه است.ولی اغلب خودروهستندودارای میوه قابل بهره گیری نمی باشند.تنهاشمارکمی ازآنهااصلاح شده ودارای محصول مرغوب هستند.

درختچه گواوابومی آمریکای حاره ونیمه حاره است ودرآمریکای مرکزی،برزیل وپرومی روید.ولی هندوستان بهترین منطقه برای کشت این گیاه شناخته شده است.گواواسال هاقبل به ایران واردشده وبه طورپرورشی درشمال وبیشتردرجنوب ایران درسیستان وبلوچستان کاشته شده که اقلیم مناسب جنوب استان سیستان وبلوچستان،این خطه رابه قطب تولیدگواواوسایرمیوه های گرمسیری تبدیل کرده است.

گیاه گواوادرختچه ای همیشه سبزاست که درشرایط رطوبتی بالا،تاارتفاع 6 تا 9 مترباتنه ای به قطر30سانتیمتریابیشتررشدکرده وبزرگ می شودکه برگهایی متقابل،درازوبیضی شکل دارد.برگ هاتاحدودی کرک دارهستندوتنه ای پوشیده ازپوست متمایل به سبزیاقهوه ای متمایل به قرمزدارند.ریشه های سطحی وپاجوش هاحکایت ازآن دارندکه ریشه می تواندبه صورت عمقی وپرپشت گسترش پیداکند.گلهای آن کامل،دوجنسی،سفیدرنگ وخیلی معطراست.فصل گلدهی دربهمن واسفندمی باشد.زنبورهای عسل برای انجام بهترگرده افشانی به این گیاه کمک می کنند.

گواوادرمناطق نزدیک استواهرماه استعدادگلدهی داردولی درمناطق شمالی 2 بارودرمناطق جنوبی 3 بارگل می دهد.دوره گلدهی تابرداشت آن نیزدرمناطق مختلف متفاوت است.بهترین نوع محصول وقتی به بارمی آیدکه میوه هادرفصل خشک می رسند.

میوه گواواگوشتی وضخامت آن متفاوت است ودانه های آن درگوشت سفیدیاقرمزیازردبصورت پراکنده قراردارند.میوه ازدیدگیاهشناسی یک هسته چنددانه است که اندازه قطرمیوه از2/5تا10سانتیمترمتغیراست.بالای میوه تاجی ازکاسبرگ هاقرارداردکه تاآخرباقی می ماند.میوه رسیده گواوادارای طعم شیرین یاترش مزه است وعطرمطبوعی دارد

شرایط مناسب رشدی:

گواوادرمناطق گرم بارطوبت فراوان ودرارتفاع 1500 مترازسطح دریاوعاری ازیخبندان به خوبی رشدکرده وپرورش می یابد.بهترین دمای موردنیازآن 23 تا 28 درجه سانتیگرادمی باشد.میزان نیازآبی گواوابسیاربالااست.ولی قادراست شرایط خشکی رانیزتحمل کند.شرایط مناسب برای گواوارطوبت متناوب است که موجب تحرک گلدهی می شود.خشکی وکم آبی طی دوره گلدهی گواواباعث کاهش تشکیل میوه ودردوره رشد میوه موجب کاهش اندازه آن می شود.گواوادرخاک محتوی موادآلی فراوان وزهکش خوب باPH  بین 5تا7به خوبی رشدمی کندوی تحمل گواوابه شوری خاک بسیارپایین است.این گیاه درخاک های غیرحاصلخیز وکم عمق نیزرشدکرده امامیزان رشدوتولید آن درسطح پایینی قراردارد.کودهی وآبیاری وکنترل علف های هرزاین گیاه شبیه مرکبات است.

روش های تکثیرگواوا:

ازدیاداین گیاه ازطریق بذر،قلمه،خوابانیدن هوایی(خوابانیدن شاخه درارقام ممتاز) و پیوند(پیوند مجاورتی) صورت می گیرد .

خواباندن هوایی وپیوندزدن ازمهمترین روش های تکثیرگیاه گواوامی باشد.

آفات:

مگس میوه Dacus Zonatus  مهمترین آفت گواواوانبه می باشد.

ارزش غذایی وسایرمواردمصرف گواوا:

ازمیوه گواوابه صورت تازه خوری ودرصنایع تبدیلی به منظورتهیه آب میوه،کمپوت،مربا،اسانس وپودراستفاده می شود.

ازامتیازات میوه آن داشتن اسیداسکوربیک است وبه واسطه داشتن 14درصدروغن معطر،15درصدپروتئین و13درصدنشاسته ازارزش غذایی بالایی برخوداراست به طوری که درجنگ جهانی دوم ازپودرگواوابه جیره غذایی سربازان اضافه می کردند.

ازپوست،برگ ومیوه نارس درخت برای تهیه دارووبه منظورمعالجه گازمعده واسهال استفاده می شود.اگربرگ خردشودوروی زخم های پوستی ویابرای دردهای رماتیسمی مصرف شودبسیارمفیدخواهدبود.ازخردشده برگ وجویدن آن درتسکین درددندان استفاده می شود.

چوب گواوازردوقرمزرنگ ومحکم است ودرصنایع چوب وخراطی مصارف عمده دارد.

جینکو بیلوبا (GINKGO BILOBA):

جینکو یکی از قدیمی ترین گیاهان آسیایی است که خواص شگفت انگیز متعددی دارد.ژینکو به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین گیاهان روی زمین شناخته می‌شود که به دلیل قدمت 200 میلیون ساله‌اش به فسیل زنده مشهور شده و از این لحاظ دارای اهمیت خاصی در علم گیاه‌‌شناسی است. گونه ژینکو با نام علمی Ginko biloba  به تیره Ginkgoaceae متعلق است.. این درخت بومی کشور چین بوده و در ژاپن نیز گسترش دارد. کشت جینکو در سالهای اخیر در مناطق مختلفی از جهان از جمله ایران معمول گشته است. از قدیم این گیاه به عنوان یکی از گیاهان با اهمیت چین محسوب می شده. قسمت مورد استفاده جینکو برگهای آن می باشد که مصرف دارویی داشته و ترکیباتش بشدت تحت تأثیر فصل برداشت آن است . بیشترین درصد مواد و تغییرات آن، مربوط به فصل پاییز می باشد.

ترکیبات جینکو به شرح زیر است:
فلاونوییدها، ترپنوییدها، اسیدهای آلی و ترکیبات دیگر از جمله کربوهیدرات، الکلها، کربورهای خطی و کتونهای دانه که دارای 38 درصد کربوهیدرات، 4 درصد پروتئین، 2 درصد چربی، آلکالوییدها، اسیدآمینه، گلوکزیدهای سیانوژنیک و فنلهاست.

کشت جینکودرایران:

این گیاه در مناطق شمالی ایران ( مازندران - گیلان )،اطراف تهران ، مناطق شرق ، غرب و جنوب غربی کشور به خوبی رشد می کند . جینکو بیلوبا درایران به نام های درخت 40 تاج،درخت 40 سکه وپرسیاوش مویی نامیده می شود.

  جینکو اززیرشاخه بازدانگان ، دو پایه (به ندرت یک پایه) و خزان کننده که تنه خاکستری آن بین 30 تا 50 متر ارتفاع و حدود 8 متر گستردگی دارد. عمر متوسط هر درخت حدود 1000 سال است
برگ های این درخت دولبه ای ( Biloba ) بادبزنی شکل و متناوب و بسیار ظریف و زیبا هستند. برگ جینکو دارای رنگ سبز نسبتاً روشن بوده و همین رنگ به درخت زیبایی خاصی می‌دهد.عمل گرده‌افشانی این درخت توسط باد صورت می‌گیرد. میوه‌ی جینکو شفت مانند با گوشت نارنجی است که یک درون بر چوبی را می‌پوشاند. جنین معمولا 2 تا 3 لپه است. میوه‌های جینکو در پاییز در هنگام افتادن مقادیر زیادی بوتیریک اسید تولید می‌کنند که سبب ایجاد بوی نامطبوع و زننده‌ای می‌شود که می تواند حساسیت پوستی شدید ایجاد نماید.

ازجینکوبدلیل مقاومت بسیارخوب به شرایط فضای سبزشهری وزیبایی آن به علت تغییررنگ برگهادرپاییزدرپروژه های فضای سبزشهری به عنوان درختی زینتی وتزئینی پایه نرآن مورداستفاده قرارمی گیرد.پایه ماده آن به دلیل تولیدبذرهای متعفن وبودارکمترکاشته می شود.جینکوبه دلیل مقاومت دربرابرآلودگی هوادرشهرهای آلوده بسیارمناسب است ونیزدربرابرحملات آفات وحتی خشکی بسیارمقاوم است درواقع این گیاه ازقدرت سازگاری فوق العاده برخوداراست.

نیازهای اکولوژیکی

جینکو درختی است بسیار سازگار و نورپسند که به استرس هایی نظیر خشکی - آلودگی هوا - یخبندان - باد - دود - گردو غبار - سنگینی بافت خاک و ... مقاوم می باشد . در بسیاری از قسمت های معتدل جهان که فصول مختلف و بارندگی متوسط دارند به خوبی رشدمی کنند .

جینکو ها از معدود موجودات زنده ای بودند که بعد از بمب اتمی هیروشیما در ژاپن به سال 1945 که تقریبا ً همه گیاهان و جانوران منطقه از بین رفتند توانستند در آن شرایط زنده بمانند بدون آنکه هیچ موتاسیون( جهشی ) در آنها صورت گرفته باشد .

خاک مورد نیاز این درخت مخلوطی از خاک رس - خاک برگ و ماسه است ولی می تواند خاک های دیگر را نیز تحمل کند .

ضمنا ً خاک های نرم و زهکشی شده با رطوبت کافی جهت رشد آن مناسب است

نحوه تکثیر:

تکثیر این گیاه به دو طریق جنسی (بذر) و غیرجنسی (قلمه، پیوند و کشت بافت) امکان پذیر است.

تکثیر از طریق قلمه بیشتر مورد توجه است زیرا در این روش جنسیت درختان حاصله مشخص خواهد بود.

نکته‌ی مهم در مورد این درخت، شناسایی پایه‌ی نر از پایه‌ی ماده در ایام قبل از بلوغ آن است.

 
خواص دارویی تایید شده ی جینکو :

1- تحریک گردش خون مغزی: نارسایی گردش خون در مغز می‌تواند باعث دلهره، استرس، کمی حافظه، مشکلات شنوایی و کاهش تمرکز شده که این مواد می‌توانند با جینکو تخفیف یافته و یا درمان شوند. مصرف عصاره‌ی جینکو در 70 درصد از بیماران باعث افزایش جریان خون مغزی شده است. 

2 - مصرف عصاره‌ی جینکو به عنوان کاهش استرس و دلهره موثر بوده است.

3 - تحریک گردش خون عمومی به خصوص در افراد مبتلا به آسم را باعث می‌شود.

4 - ثابت شده که میزان اسیدهای چرب اشباع نشده اعصاب از دیگران اعضای بدن بیشتر بوده و به همین دلیل نیز در معرض تخریب به وسیله رادیکالهای آزاد قرار می گیرند؛ حال علت محافظت عصبی جینکو به دلیل اثرات خنثی کننده رادیکالهای آزاد روشن می شود.

5 - عصاره جینکو در سلولها، بهره وری گلوکز و اکسیژن را زیاد می کند و در خنثی کردن رادیکالهای آزاد نقش مهمی دارد.

6 - جینکو ضد تجمع پلاکتهاست که به علت اثر مستقیم بر روی جدار سلولها و اثر آنتی اکسیدانی آن است.

7- تاثیر درمانی مثبتی در حالات جنون (حالاتی شبیه به آلزایمر) دارد.

8 - جینکو ضد آلزایمر است:مهمترین استفاده درمانی از محصولات جینکو، جلوگیری از فراموشی است؛ ولی باید دانست که این دارو درمان کننده قاطع و کاملی نمی باشد. این محصولات می توانند سرعت رسیدن به فراموشی را کاهش داده و یا به تاخیر اندازند ضمن اینکه به عنوان داروی پیشگیری نیز مصرف می شوند.

9 - جینکو برای جلوگیری از سکته‌ی قلبی و مغزی: جینکو برای سلامت رگ‌ها مفید است. به این دلیل که این گیاه حاوی ترکیباتی است که به افزایش قطر رگ‌ها کمک می‌کند و باعث گردش خون بهتری می‌شود. همچنین ترکیبات موجود در این گیاه از انباشته شدن چربی‌ها و جرم‌ها در رگ‌ها که در نهایت به تصلب شرایین منجر می‌شود پیشگیری می‌کند. نتیجه این می‌شود که این گیاه خطر تشکیل لخته و در نهایت سکته‌ی قلبی و مغزی را کاهش می‌دهد.

 روش مصرف :

مواد موثره‌ی برگ‌ها توسط روش‌های عصاره گیری استخراج می‌شوند.از عصاره برگ جینکو فرآورده های صنعتی مختلفی از جمله قرص، کپسول،شربت و قطره وحتی صابون تهیه شده که توصیه می شودبرای مصرف  با پزشک خود مشورت کنید و از محصولات استاندارد استفاده شودازمصرف برگ گیاه و دم کرده یا جوشانده آن خوداری شود.

نکته : خانم های باردار  باید در مصرف جینکو احتیاط کنند، چون  اطلاعاتی درباره اثرات عصاره جینکو در دوره بارداری دردسترس نداریم. از تجویز عصاره مزبور به نوزادان و کودکان پرهیز کنید.

ایمنی درسمپاشی :

آفت کش یک نام عمومی است که به هرنوع ماده شیمیایی که برای کنترل آفات استفاده شود آفتکش یاPestcide گفته می شود.آفت ممکن است حشره ،قارچ،علف هرزویاعوامل بیماریزاباشد.بنابراین حشره کش هایاقارچکش هایاعلفکش هاازانواع آفت کش هاهستند.

سم ماده ای است که دارای منشاء گیاهی،حیوانی وشیمیایی بوده وازیک راه خاص ویاراههای مختلف درمقادیرمعینی باعث اختلال ویاتوقف فعل وانفعالات حیاتی به طورموقت یادائم میگردد.

مسمومیت :

آفتکش علاوه برهدف خود (جانورویاگیاه موردنظر) برای انسان ،حیوانات اهلی ووحشی وحشرات مفیدسمی بوده ومی تواندازطریق تماس باپوست،ازراه دستگاه گوارش (خوردن وآشامیدن) ،ازراه تنفس ویا ازراه چشم واردن بدن انسان شده وموجب بهم خوردن تعادل فیزیولوژیکی،فیزیکی ویاروانی موجودات زنده شود.

مسمومیت براساس زمان بروزبه مسمومیت حاد و مزمن تقسیم بندی می شود:

1- مسمومیت حاد:دراین نوع مسمومیت معمولاماده سمی یکباره وبه مقدارزیاد باشخص تماس پیدامی کندوازراه معین تاثیرمی نمایدوممکن است درزمان سمپاشی ویاچندساعت وحتی چندروزپس ازتماس باماده سمی ایجادمی شودوبطورکلی شامل علائمی ازقبیل سرگیجه،حالت تهوع واستفراغ ،دل درد،عرق کردن،رنگ پریدگی وخواب آلودگی وسرانجام منجربه تشنج،اغما وتوقف قلب میشود.

2- مسمومیت مزمن:دراین نوع مسمومیت معمولاماده سمی به مقدارکم ودردفعات متعددودرطول زمان طولانی به شخص می رسد وآثاروعلائم آن به کندی وپس ازگذشت زمان نسبتادرازظاهرمی گردد.مسمومیت مزمن ممکن است مدتی مخفی بماند.آثارمسمومیت مزمن شامل اثرمستقیم بربافت ها وارگان های بدن،اثرسرطانزایی ویاایجاداختلالات کروموزومی وتوارثی درانسان باشد.

باتوجه به خطرات سموم برای انسان ومحیط زیست اهمیت ایمنی درسمپاشی بایدموردتوجه جدی قرارگیرد.

برای تهیه سم به مواردذیل توجه شود:

1- سم بایدبراساس توصیه کارشناسان وبانسخه گیاهپزشکی وازفروشگاههای مجازسموم تهیه شود.

2- درهنگام خریدسم به تاریخ تولیدوانقضاء توجه شودودقت شودبرچسب سم دست نخورده باشدوسم مجازبوده وثبت شده ایران باشد.

3- برچسب سم رادقیقا مطالعه کرده وطبق دستورالعمل آن اقدام شود تاازمناسب بودن سم برای آفت وشرایط مزرعه اطمینان حاصل شود.

4- جهت تهیه سم برای محصولاتی که مصرف تازه خوری دارند به دوره کارنس توجه شود.دوره کارنس به تعدادروزهایی که ازآخرین سمپاشی باید بگذرد تا اثرسم ازگیاه خارج می شودوبتوانیم محصول رابرداشت کنیم گفته می شود.

رعایت نکات ایمنی درحین سمپاشی :

1- ازخوردن وآشامیدن ،جویدن واستعمال دخانیات پرهیزشود.

2- درهنگام سمپاشی ازوسایل حفاظتی فردی متناسب شامل لباس کاریکسره غیرقابل نفوذ،دستکش بلندلاستیکی،کلاه ضدآب با لبه پهن،عینک مخصوص که کناره های آن بسته باشد وماسک تنفس مناسب استفاده شود.

3-  استفاده ازپوتین های پلاستیکی که بصورت یک تکه وضدآب وموادشیمیایی باشدبهترین محافظ درهنگام سمپاشی است.استفاده ازکفش های کتانی وچرمی به دلیل جذب سموم وآلوده کردن پا،توصیه نمی شود.

4- سمپاشی درهوای آرام ودرصورتی که وزش باد ملایم باشد درجهت وزش باد باشد وتا6ساعت قبل ازبارندگی ازسمپاشی خوداری شود.

5- برای تهیه محلول سمی،هرگزآن رابادست هم نزنیم.

6- سمپاش راکالیبره کرده وفشارسمپاش راطوری تنظیم کنیدکه قطرات درشت روی گیاه تشکیل نشودچون باعث گیاهسوزی می شود.

7- هرگزآفتکش رابیش ازغلظت توصیه شده بروی برچسب قوطی آن بکارنبرید.

8- ازسمپاشی درمناطقی که امکان تماس باآب های سطحی ومنابع آب وزمین بدون پوشش راداردخودداری شود.

نکات ایمنی بعدازسمپاشی :

1-  دستهای خودراقبل ازخوردن وآشامیدن ،استعمال دخانیات باآب وصابون بشویید.

2-  بعدازاتمام کارسمپاشی،استحمام کرده ولباس هاتعویض شود.همچنین کلیه وسایل حفاظتی مورداستفاده باآب وصابون شسته شود.

3-  ازرهاکردن قوطی سموم درکنارنهرهای آب خوداری شودزیراباعث آلودگی آب ومحیط زیست می شود.

4-  ظروف وپاکت های خالی سم سوزانده شوند.قوطی های خالی فلزی سم راله کرده ودرزیرخاک مدفون شوند.به هیچ عنوان ازقوطی سموم برای نگهداری موادغذایی یابرای غدای حیوانات استفاده نشود.

5-  پس ازاتمام سمپاشی، دستگاه سمپاش باآب وپودررختشوئی شسته وخشک شود.

6-  ازوروداطفال وحیوانات اهلی به منطقه سمپاشی شده به مدت 24ساعت جلوگیری شود.

اقدامات ضروری درصورت مسمومیت:

مسموم راازمنطقه خطردورنمائیددرصورت احتمال بیهوشی ،شخص مسموم رابه حالت درازکش (افقی)حمل نمائید.همچنین به خطرات نسبت به خودتوجه نموده ولباس های آلوده رابلافاصله ازتن خارج نمائید.

درصورت استنشاق:فردمسموم رادرهوای آزادقراردهید.فوراپزشک رامطلع فرمائید.

درصورت تماس باپوست:فوراپوست راباآب وصابون کافی شستشوداده وسپس درخواست کمک پزشکی نمائید.

درصورت تماس باچشمها:چشمهاراباآب تمیزبشوئیدوبه متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.

درصورت خوردن(بلعیدن):مسموم راواداربه استفراغ ننمائید.دهان راکاملاشستشودهیدومقدارزیادآب بنوشید.فورابه اورژانس مراجعه نمائید.

راهنمای پزشک:

درمان ازطریق:کمک های اولیه،سم زدائی،درمان باتوجه به علائم ناشی ازمسمومیت

چای کمپوست :

چای کمپوست نوعی کودزیستی مایع است که بدلیل دارابودن خواص متعددغذایی وقابلیت آفت کشی برای برخی ازعوامل بیماریزادرکشورهای پیشرفته ازنظرکشاورزی جایگاه ویژه ای دارد.چای کمپوست رامی توان رامی توان یکی ازبهترین وغنی ترین کودهای محلول ارگانیک تلقی کردکه علاوه برداشتن خواص کیفی موجوددرکودجامدورمی کمپوست قابلیت محلول پاشی رانیزدارد.

چای کمپوست به عصاره ی بدست آمده ازمحلول آب و ورمی کمپوست می گویند. چای کمپوست درحقیقت کمپوست به صورت محلول است که به راحتی ازطریق خیساندن ویا Steeping کمپوست درآب درست  می شود.استفاده ازچای کمپوست بدلیل ارگانیک بودن به جای کودهای شیمیایی،آفت کش هاوقارچکش هامی تواندباغ شماراایمن تروازمحیط زیست محافظت کند.ورمی کمپوست وفرآورده های آن درکشاورزی ارگانیک که هدف آن تولیدمحصولات عاری ازموادشیمیایی است یکی ازبهترین نهاده هاتلقی می شود.

درمحیط تولیدورمی کمپوست بدلیل اینکه کرمها (گونه آیزینیافوتیدا) درهنگام عبوروتغذیه ازمحیط غذایی خودبرای استریل نگه داشتن این محیط ازبدن خودموادضدباکتریایی وقارچی ترشح کرده که این مواددرنتیجه فرآیندچای کمپوست گیری واردکمپوست شده ودرنتیجه به آن کودی مایع باخاصیت آفت کشی نیزمی دهد.

روش های کاربردچای کمپوست:

1- اسپری روی شاخ وبرگ:هنگامی که چای کمپوست روی برگ اسپری می کنیم سطح برگ بوسیله میکروارگانیسم های خاصی پوشانده می شوندوفعالبت آنهادرمحیط رقابتی باعوامل بیماریزاباعث مقاومت گیاه به عوامل بیماریزامی شود.

2- کاربردبه عنوان کودمایع:ورمی کمپوست رامی توان درخاک به عنوان کودمایع نیزاستفاده کرد.همچنین درکشت خزانه برای تقویت ورشد گیاهچه های جوان کاربرددارد.جهت ضدعفونی بذرقبل ازکاشت نیزمی توان بذررادرچای کمپوست غوطه ورکرد.

ازمهمترین مزایای چای ورمی کمپوست:

چای کمپوست حاوی میکروارگانیسم های هوازی است که بامحلول پاشی روی برگ باعث ایجادپوششی برروی آنها  شده که بااین عمل مکانهای موردحمله توسط عوامل بیماریزارااشغال می کننددرنتیجه باعث افزایش مقاومت گیاهان دربرابربیماریهامی شود.چای کمپوست محتویاتی داردکه باعمل روی فیلوسفربرگ گیاهان ومیکروبهای سطح آنها،بامکانیسم های مختلف ازجمله ایجادمقاومت درتقسیم میکروبهاوپاتوژن هااثرضدبیماری رابرگیاهان اعمال می نماید.موادموثرمختلفی ازچای کمپوست استخراج شده اندکه ازموادهیومیک وبرخی باکتریهاومخمرهای مفیدتاموادفنلی واسیدآمینه هاراشامل می شود.چای کمپوست بانفوذپذیرنمودن وافزایش ظرفیت نگهداری آب درخاک منجربه تولید گیاهی قوی وسالم می شودومیزان آب،کودهای شیمیایی وآفت کش هارابطورچشمگیری کاهش می دهد.

روش تولیدچای کمپوست:

باتوجه به مکانیسم هوازی بودن ورمی کمپوست (تجزیه موادآلی توسط اکسیژن وکرم) دونوع روش تولیدچای کمپوست وجوددارد.

روش اول:

دراین روش ورمی کمپوست رسیده راداخل آب غوطه ورکرده وعصاره ی بدست آمده به عنوان چای کمپوست استفاده می شوددراین روش مکانیسم تولیدبصورت هوازی می باشد.

روش دوم:

دراین روش درسطل هایی به حجم های مختلف پس ازاضافه نمودن ورمی کمپوست بصورت کیسه ای یامستقیم درداخل آب ازیک پمپ هوابرای هوادهی محلول استفاده می شود.برای تولیدچای کمپوست لازم است ورمی کمپوست رسیده رابه نسبت  1به 5 تا 1 به 8 (یک قسمت ورمی کمپوست و 5 یا 6 یا 7 یا 8  قسمت آب) باآب مخلوط می کنیم.

برای این کارمی توان مقداری ورمی کمپوست رسیده رابسته به حجم چای کمپوست که می خواهیم درست کنیم درداخل یک کیسه توری یاگونی ریخته ودرآن رامحکم ببیندیم.سپس کیسه راداخل یک ظرف پلاستیکی قرارمی دهیم.ظروف فلزی به علت خوردگی فلزی توصیه نمی شود.البته ورمی کمپوست رامی توان بطورمستقیم نیزبه آب اضافه کرددراین صورت محلول یکنواخت ترشده ولی نظافت آن مشکل تراست.لازم است محلول به طورمداوم مخلوط شوداین کارمی تواندبااستفاده ازیک موتورهم زن ویابطوردستی انجام گیرد.

هوادهی محلول برای فعالیت میکروارگانیسم هاضروری است.این کاررامی توان بانصب یک پمپ تولیدهوامانندپمپ هوای آکواریومی انجام داد.

مدت زمان لازم برای تهیه وآماده شدن چای کمپوست بین 2تا21روزبسته به میزان هوادهی(همزن)متفاوت است.دمایی درحدود15تا25درجه درمحلول ایجاد می شود

بعدازاتمام کارمحلول راباتوری(به ضخامت 200 تا 75 میکرون) صاف کرده ومورداستفاده قرارمی دهیم.

ورمی کمپوست رسیده وکامل می تواندچای کمپوست مناسبی رابوجودآورد.درغیراین صورت اگرورمی کمپوست فقیر باشدبه همان نسبت چای کمپوست ضعیفی تولیدخواهدشد.

چای کمپوست تولیدشده بلافاصله پس ازتولیدمصرف شود.درصورتی که چای تولیدشده ،مدت زمان زیادی ذخیره شودنه تنهااثرمنفی روی بقاء تنوع میکروارگانیسم هاداردبلکه باعث ازبین رفتن موادمغذی آن نیزمی شود.نگهداری محلول به مدت کم ودریک مکان سایه دارباتهویه مناسب بایدانجام گیرد.

درپایان لازم بذکراست که اسپری کردن چای کمپوست مکمل سایرروش های مدیریت بیماری هامانندکشت دوره ای،استفاده ازگیاهان مقاوم،هوادهی وتهویه ی مناسب ،ضدعفونی بذروآفتاب دهی خاک است.

چای کمپوست هم برای کنترل بیماری هادرقسمت های هوایی گیاه وهم به منظورافزایش میکروفلورخاک استفاده می شود.

هندوانه آناناسی :                                                                                                                                                                                                                                                            

بیش ازپنجاه نوع هندوانه وجودداردکه هندوانه "کریمسون سوییت"یکی ازآنهاست.این هندوانه درایران بیشتربه نام هندوانه زردیا"هندوانه آناناسی"معروف است. هندوانه زرداخیرادرمناطق جنوبی ایران ازجمله چابهارودشت جگین شهرستان جاسک کشت می شود .

 درهندوانه های معمولی رنگدانه ای به نام لیکوپن وجودداردکه باعث ایجادرنگ قرمزدرآنها می شودوخاصیت آنتی اکسیدانی دارد،ولی هندوانه ی آناناسی فاقداین رنگدانه است وبه همین دلیل زردرنگ می باشد.لیکوپن مسئول ایجادرنگ قرمزدرگوجه فرنگی وگریپ فروت نیز می باشد. به گفته محققان،لیکوپن هندوانه زرددراثرتغییرات ژنتیکی مختلف درطی زمان،ازبین رفته است.نکته قابل توجه این هندوانه غیر معمول،رنگ زردروشن متمایل به نورآفتاب می باشد.ازدیگرمشخصات متمایزآن بافت نرم آن می باشدکه مزه ای شیرین ونیروبخش دارد،گاهی اوقات هم دانه های سیاه درلابه لای بافت گوشتی آبداراین میوه دیده می شود. هندوانه های زردچه بیضی شکل وچه گرد،انواع جالب وقابل توجهی هستندکه مزه آنهاکمی بامزه هندوانه معمولی قرمزرنگی که می خوریم متفاوت است،اماپوست آن هاشبیه همان هندوانه های قرمزرنگ است. چون هندوانه آناناسی فاقدرنگ دانه لیکوپن است خاصیت آنتی اکسیدانی زیادی ندارد،امااین نوع هندوانه دارای ویتامینهای B و A می باشدکه برای چشم بسیارمفیدبوده،همچنین اسیدآمینه سیترولین موجوددراین نوع هندوانه برای سلامت سیستم قلب وعروق وسیستم ایمنی بدن بسیارمفیداست . هندوانه‏‌ها مخصوصاً هندوانه زرد سیترولین زیادی دارند. سیترولین یک اسید آمینه غیرضروری می‏‌باشد که در سیستم اکسید‌نیتریک بدن شرکت می‌‏کند. به این ترتیب که وقتی سیترولین با آنزیم‌های بدن وارد واکنش شد، به آرژنین تبدیل می‌شود. آرژنین اسید آمینه‌‏ای است که برای سلامت قلب و عروق و سیستم ایمنی بدن سودمند است. آرژنین تولید اکسید‌نیتریک را در بدن تشدید می‌کند که باعث شل شدن دیواره‏ ی عروق می‌شود.