جینکو بیلوبا (GINKGO BILOBA):

جینکو یکی از قدیمی ترین گیاهان آسیایی است که خواص شگفت انگیز متعددی دارد.ژینکو به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین گیاهان روی زمین شناخته می‌شود که به دلیل قدمت 200 میلیون ساله‌اش به فسیل زنده مشهور شده و از این لحاظ دارای اهمیت خاصی در علم گیاه‌‌شناسی است. گونه ژینکو با نام علمی Ginko biloba  به تیره Ginkgoaceae متعلق است.. این درخت بومی کشور چین بوده و در ژاپن نیز گسترش دارد. کشت جینکو در سالهای اخیر در مناطق مختلفی از جهان از جمله ایران معمول گشته است. از قدیم این گیاه به عنوان یکی از گیاهان با اهمیت چین محسوب می شده. قسمت مورد استفاده جینکو برگهای آن می باشد که مصرف دارویی داشته و ترکیباتش بشدت تحت تأثیر فصل برداشت آن است . بیشترین درصد مواد و تغییرات آن، مربوط به فصل پاییز می باشد.

ترکیبات جینکو به شرح زیر است:
فلاونوییدها، ترپنوییدها، اسیدهای آلی و ترکیبات دیگر از جمله کربوهیدرات، الکلها، کربورهای خطی و کتونهای دانه که دارای 38 درصد کربوهیدرات، 4 درصد پروتئین، 2 درصد چربی، آلکالوییدها، اسیدآمینه، گلوکزیدهای سیانوژنیک و فنلهاست.

کشت جینکودرایران:

این گیاه در مناطق شمالی ایران ( مازندران - گیلان )،اطراف تهران ، مناطق شرق ، غرب و جنوب غربی کشور به خوبی رشد می کند . جینکو بیلوبا درایران به نام های درخت 40 تاج،درخت 40 سکه وپرسیاوش مویی نامیده می شود.

  جینکو اززیرشاخه بازدانگان ، دو پایه (به ندرت یک پایه) و خزان کننده که تنه خاکستری آن بین 30 تا 50 متر ارتفاع و حدود 8 متر گستردگی دارد. عمر متوسط هر درخت حدود 1000 سال است
برگ های این درخت دولبه ای ( Biloba ) بادبزنی شکل و متناوب و بسیار ظریف و زیبا هستند. برگ جینکو دارای رنگ سبز نسبتاً روشن بوده و همین رنگ به درخت زیبایی خاصی می‌دهد.عمل گرده‌افشانی این درخت توسط باد صورت می‌گیرد. میوه‌ی جینکو شفت مانند با گوشت نارنجی است که یک درون بر چوبی را می‌پوشاند. جنین معمولا 2 تا 3 لپه است. میوه‌های جینکو در پاییز در هنگام افتادن مقادیر زیادی بوتیریک اسید تولید می‌کنند که سبب ایجاد بوی نامطبوع و زننده‌ای می‌شود که می تواند حساسیت پوستی شدید ایجاد نماید.

ازجینکوبدلیل مقاومت بسیارخوب به شرایط فضای سبزشهری وزیبایی آن به علت تغییررنگ برگهادرپاییزدرپروژه های فضای سبزشهری به عنوان درختی زینتی وتزئینی پایه نرآن مورداستفاده قرارمی گیرد.پایه ماده آن به دلیل تولیدبذرهای متعفن وبودارکمترکاشته می شود.جینکوبه دلیل مقاومت دربرابرآلودگی هوادرشهرهای آلوده بسیارمناسب است ونیزدربرابرحملات آفات وحتی خشکی بسیارمقاوم است درواقع این گیاه ازقدرت سازگاری فوق العاده برخوداراست.

نیازهای اکولوژیکی

جینکو درختی است بسیار سازگار و نورپسند که به استرس هایی نظیر خشکی - آلودگی هوا - یخبندان - باد - دود - گردو غبار - سنگینی بافت خاک و ... مقاوم می باشد . در بسیاری از قسمت های معتدل جهان که فصول مختلف و بارندگی متوسط دارند به خوبی رشدمی کنند .

جینکو ها از معدود موجودات زنده ای بودند که بعد از بمب اتمی هیروشیما در ژاپن به سال 1945 که تقریبا ً همه گیاهان و جانوران منطقه از بین رفتند توانستند در آن شرایط زنده بمانند بدون آنکه هیچ موتاسیون( جهشی ) در آنها صورت گرفته باشد .

خاک مورد نیاز این درخت مخلوطی از خاک رس - خاک برگ و ماسه است ولی می تواند خاک های دیگر را نیز تحمل کند .

ضمنا ً خاک های نرم و زهکشی شده با رطوبت کافی جهت رشد آن مناسب است

نحوه تکثیر:

تکثیر این گیاه به دو طریق جنسی (بذر) و غیرجنسی (قلمه، پیوند و کشت بافت) امکان پذیر است.

تکثیر از طریق قلمه بیشتر مورد توجه است زیرا در این روش جنسیت درختان حاصله مشخص خواهد بود.

نکته‌ی مهم در مورد این درخت، شناسایی پایه‌ی نر از پایه‌ی ماده در ایام قبل از بلوغ آن است.

 
خواص دارویی تایید شده ی جینکو :

1- تحریک گردش خون مغزی: نارسایی گردش خون در مغز می‌تواند باعث دلهره، استرس، کمی حافظه، مشکلات شنوایی و کاهش تمرکز شده که این مواد می‌توانند با جینکو تخفیف یافته و یا درمان شوند. مصرف عصاره‌ی جینکو در 70 درصد از بیماران باعث افزایش جریان خون مغزی شده است. 

2 - مصرف عصاره‌ی جینکو به عنوان کاهش استرس و دلهره موثر بوده است.

3 - تحریک گردش خون عمومی به خصوص در افراد مبتلا به آسم را باعث می‌شود.

4 - ثابت شده که میزان اسیدهای چرب اشباع نشده اعصاب از دیگران اعضای بدن بیشتر بوده و به همین دلیل نیز در معرض تخریب به وسیله رادیکالهای آزاد قرار می گیرند؛ حال علت محافظت عصبی جینکو به دلیل اثرات خنثی کننده رادیکالهای آزاد روشن می شود.

5 - عصاره جینکو در سلولها، بهره وری گلوکز و اکسیژن را زیاد می کند و در خنثی کردن رادیکالهای آزاد نقش مهمی دارد.

6 - جینکو ضد تجمع پلاکتهاست که به علت اثر مستقیم بر روی جدار سلولها و اثر آنتی اکسیدانی آن است.

7- تاثیر درمانی مثبتی در حالات جنون (حالاتی شبیه به آلزایمر) دارد.

8 - جینکو ضد آلزایمر است:مهمترین استفاده درمانی از محصولات جینکو، جلوگیری از فراموشی است؛ ولی باید دانست که این دارو درمان کننده قاطع و کاملی نمی باشد. این محصولات می توانند سرعت رسیدن به فراموشی را کاهش داده و یا به تاخیر اندازند ضمن اینکه به عنوان داروی پیشگیری نیز مصرف می شوند.

9 - جینکو برای جلوگیری از سکته‌ی قلبی و مغزی: جینکو برای سلامت رگ‌ها مفید است. به این دلیل که این گیاه حاوی ترکیباتی است که به افزایش قطر رگ‌ها کمک می‌کند و باعث گردش خون بهتری می‌شود. همچنین ترکیبات موجود در این گیاه از انباشته شدن چربی‌ها و جرم‌ها در رگ‌ها که در نهایت به تصلب شرایین منجر می‌شود پیشگیری می‌کند. نتیجه این می‌شود که این گیاه خطر تشکیل لخته و در نهایت سکته‌ی قلبی و مغزی را کاهش می‌دهد.

 روش مصرف :

مواد موثره‌ی برگ‌ها توسط روش‌های عصاره گیری استخراج می‌شوند.از عصاره برگ جینکو فرآورده های صنعتی مختلفی از جمله قرص، کپسول،شربت و قطره وحتی صابون تهیه شده که توصیه می شودبرای مصرف  با پزشک خود مشورت کنید و از محصولات استاندارد استفاده شودازمصرف برگ گیاه و دم کرده یا جوشانده آن خوداری شود.

نکته : خانم های باردار  باید در مصرف جینکو احتیاط کنند، چون  اطلاعاتی درباره اثرات عصاره جینکو در دوره بارداری دردسترس نداریم. از تجویز عصاره مزبور به نوزادان و کودکان پرهیز کنید.