آب مجازی :

 کشورمابدلیل قرارگرفتن دراقلیم گرم وخشک ازگذشته بادغدغه دستیابی به آب روبروبوده است که وجودقنات هاوآب انبارهای متعدد درشهرهای ایران گواه این مدعاست.اما دردهه های اخیربدلیل افزایش بی رویه جمعیت وتوسعه بخش های کشاورزی وصنعت وتغییرات اقلیمی وخشکسالی های پی درپی،کاهش سرانه آبی ومحدودیت های کم آبی رابه همراه داشته است. هدر رفت آب در ایران بیش از میانگین جهانی است و بخش کشاورزی، بامصرف بیش از90درصد آب های سطحی وزیرسطحی بزرگ‌ترین مصرف کننده آب در کشور است وباعث شده منابع آبی کشورشدیداتحت تاثیرقرارگیرد.مدیریت ضعیف دراستفاده ازآب های جاری ومنابع زیرزمینی واستفاده ازروش های سنتی آبیاری درکشاورزی ازدلایل مصرف بالای آب دربخش کشاورزی وشکل گیری بحران آب درکشوراست.

یکی ازراهکارهای جایگزین درجهان ودرکشورهای کم آب برای مقابله بابحران آب وکاهش مصرف آب دربخش کشاورزی،موضوع آب مجازی (Wirtual Water ) است. واژه آب مجازی را اولین بارتونی آلن در سال 1993 مطرح کردوبه این معنی است که منابع آبی کشورهابایدصرف تولیدمحصولاتی شودکه ازنظراقتصادی درآمدبیشتری به همراه داردوکمبودمحصولات دیگربایدازطریق واردات تامین شود.منظوراز آب مجازی میزان آبی است که یک کالاویایک فرآورده کشاورزی درفرآیندتولیدمصرف می کندتابه مرحله تکامل برسدودرحقیقت آب مجازی رامی توان میزان آبی دانست که برای تولیدیک کالاموردنیازاست.صفت مجازی دراین تعریف بدان معناست که بخش عمده آب مصرف شده طی فرآیندتولید،درمحصول نهایی وجودفیزیکی نداردودرحقیقت بخش بسیارناچیزی ازآب مصرفی درپایان به عنوان آب واقعی دریافت محصول باقی خواهد ماند.نوع محصول،نوع منطقه وعملکرد درواحدسطح درمیزان آب مجازی تاثیرگذارند.

برای دستیابی به وضع مطلوب آب درآینده بایداقداماتی همچون مدیریت تقاضا،افزایش آگاهی های اجتماعی ،افزایش بهره وری دربخش کشاورزی بابه کارگیری روش های نوین آبیاری وعدم کشت محصولاتی که نیازبه آب فراوان دارندمی تواندبه بهینه سازی مصرف آب کمک کند.درواقع مفهوم آب مجازی باهدف پایداری منابع وبهره برداری کارآمدازآب وکاهش مصرف آب دربخش کشاورزی توجه دارد.